Naast zend- en ontvangstapparatuur doe ik ook wel eens een Revox bandrecorder reviseren.
Hier volgt de procedure voor het correct afregelen beschreven door Jack Marotick, kenner en reparateur van vele Revox machines.
Afregelen van een Revox A77 of een B77 – Het eerste wat er moet gebeuren is het instellen van het systeem werkniveau. Sluit een goede dB meter (RTW of T100 Nakamichi) of een scoop aan, op de uitgang van de recorder Monitor uitgang maximaal open (bij de B77 zijn dat de 2 outputpotjes aan de achterkant).
Schakelaar op input, 1000Hz toevoegen aan de beide ingangen van de recorder totdat er 1 volt aan iedere uitgang staat. Zet even de recorder op mono en zet de balans van de A77 exact in het midden. Beide kanalen gelijk. B77 heeft geen balans. Maar zet wel de 2 potmeters aan de achterkant helemaal open zodat al het signaal naar de uitgang komt.
Regel dan de VU meters van de A77 af op 0dB met het onderste potjes op de rec.printen. (Bij de B77 de 2potjes vooraan op de monitorprint).
Uitleg: Monitor A77 volume helemaal open. Die 1 Volt output noemen we 0dB dus als je opneemt tot 0dB dan zijn je pieken dus 0dB = 1Volt, (wil je de recorder instellen op de oudere typen band gebruik dan 0,775Volt). De nieuwe banden kunnen meer hebben, RtM maar ook Maxell. Dus 1 Volt is prima en is ca. 3dB harder dan vroeger met de oude band. Zet je de meters lager dan 0dB dan ga je harder opnemen en kom je over de 1 Volt heen en is in de meeste gevallen te hard.
De B77 heeft in de VU meters een ledje zitten dat de oversturing aangeeft. Zet de ingang 6dB hoger bovenop de 0dB, of verdubbel de spanning. De meters staan nu stijf in de rechterhoek en verdraai het achterste potjes op de monitorprint zodanig dat het ledje net uitgaat. Doe dit ook met het andere potje voor het andere ledje. Kijk vanaf nu niet meer op de VU meters van de Revox. Alle aanwijzingen lezen we nu af van de aangesloten externe meter (of scoop).
Voorbereiding voor het afregelen van de weergave. Recorder uit. Demagnetiseer eerst de koppen van de recorder om te voorkomen dat de testband magnetisch wordt. Demagnetiseur aan het lichtnet, haal het beschermkapje er niet af van de uiteinde van de demagnetiseur die zit er op om de koppen niet te beschadigen. Beweeg de demagnetiseur heen en weer langs alles waar de band langsloopt, uiteindelijk beweeg je hem weer heen en weer langs de weergavekop en terwijl je heen en weer blijft gaan neem je afstand van de recorder. Als de demagnetiseur ca 2 meter van de recorder weg is dan pas mag de stekker er uit. Maak koppen schoon met een Revox vilt spatel of met een wattenstaafje en alcohol (ipa 99%). De toonas en de aandrukrol kan je ook schoonmaken met een in alcohol gedrenkt doekje of keukenpapier. Ben je bang dat de alcohol de rubberen aandrukrol beschadigd? Het is maar voor korte duur en de rol kan wel wat hebben.
Daarmee klaar. Draai de testband af. Heb je een Marotick testband dan zijn de niveaus al op 1 Volt opgenomen. Eerst komt de 400Hz voorbij en regel de uitgangs-potjes op de weergaveprint af op 0dB, aflezen op de externe meter die aan de uitgang van de recorder hangt. Na 2 minuten gaat deze toon over naar 1000Hz en dat mag niet veel verschil maken met de vorige toon. (Vaak zijn de laagste frequenties van rechts wat harder). Regel de uitgang eventueel toch nog wat bij met de weergave potjes. De hogere toon die dan volgt is alleen voor de controle. Moet ook ca. 0dB zijn. Een B77 haalt op deze manier meestal de 0dB niet, Ga dan naar -3dB of -6dB. (Komt goed) Verderop op de band staan 2 tonen die elkaar afwisselen op -10dB 1000Hz en 15.000Hz die is er voor het controleren van de azimut, de scheefstand van de kop, die is weer heel belangrijk. De opnamekop moet net zo rechtop komen als de weergavekop maar die doen we straks. Als die tonen voorbij komen zet dan de recorder op mono, waardoor de 2 signalen links en rechts bij elkaar worden gevoegd en als die in fase zijn dan kan de azimut goed zijn maar vaak is deze instelling niet meer goed. Dat kan je dit zien aan deze tonenreeks. De 1000Hz is meestal wel goed maar de 15.000Hz laat vaak zien dat er wat mankeert aan de azimut. Deze tonenreeks duurt 1 minuut en dan komt 10.000Hz en daarna de 14.000Hz voorbij wat een goede frequentie is voor het afstellen van de azimut. NB. Als de weergave bij een B77 op -6dB staat dan zijn alle tonen ook 6dB lager en komen op -16dB. –
Afstellen Azimut. Laat de recorder op mono staan en draai rustig aan het stelschroefje aan de zijkant van de weergavekop totdat de uitslag van die 10.000Hz maximaal is. Draai eens door en de toon stort in, maar als je weer iets verder draait komt hij weer op. Zoek op die manier de maximale piek op. De andere pieken zijn valse azimuts en dat komt omdat het linker kanaal op een andere plek staat in die sinus van de hoge toon als bij het andere kanaal. Daarna komt er nog een veel hoger toon voorbij, 18.000Hz en die zou eigenlijk ook goed moeten zijn. Vaak is het nauwkeurig instellen van de azimut lastig omdat de mono optelling van de 2 signalen nogal fluctueert. Dit komt omdat de band ook wat op en neer beweegt terwijl hij langs de koppen loopt. Wat verderop komt meestal een stukje doorschijnende band langs en daarmee kan optisch gekeken worden of de band goed langs de kop loopt. De luchtspleet van de kop moet de kop goed raken. Bij een halfspoor kop moeten de 2 halve sporen zowel de onderkant als bovenkant de band goed raken en mag er geen stukje boven of onder de kop uitkomen, bij kwart spoor valt het onderste spoor net onder het midden van de band, dat is dus lastig maar als het bovenste spoor net onder de bovenkant van de band staat en er net niet bovenuit komt is dat goed. Daarna volgt meestal (bij de Marotick testband) een tonenreeks van 63 tot 16.000Hz op -10dB en dat is voor de azimut controle. Alle tonen mogen in de mono stand geen dip laten zien in de weergave. Zijn er wel tonen die ernstig verzwakt weergegeven worden dan staat de azimut in een valse azimut die voor sommige frequenties wel goed valt maar voor andere weer niet. Daarna komt er nog een multi-toon en een ruissignaal en dat is voor mensen die gehoormatig de azimut willen instellen of controleren. Heen en weer schakelen tussen mono en stereo mag geen verschil laten horen. Wil het afstellen van de azimut helemaal niet lukken kijk dan of de band goed blijft lopen over de bandgeleider die links naast de toonas zit.
De band heeft ook exacte tonen zodat met een frequentiemeter de snelheid van de recorder precies kan instellen.
Afregelen van de opname. Voor de A77
De voorbereiding. Op de recordingsprinten zitten 4 potjes en een afregel-spoeltje. Dat spoeltje vergeten we even. De onderste potjes hebben we gehad, afblijven dus. (instellen VU meter). Het potje daarboven is voor de recordings volume en daarmee krijg je voor en naband gelijk. Daarboven zit de EQ regelaar voor de hoge snelheid, draai die op minimaal geheel linksom (tegen de klok in) en daarboven zit de EQ voor de lage snelheid, draai die helemaal rechtsom dat is dan ook minimaal.
Afregelen van de opname. Voor de B77
De voorbereiding. Op de recordingsprint zitten 2x 3 potjes en een afregel-spoeltje. Dat spoeltje vergeten we even. Het onderste potje is voor het recordings volume (rechts) en daarmee krijg je voor en naband gelijk. Daarboven zit de EQ regelaar voor de hoge snelheid, draai die op minimaal geheel linksom (tegen de klok in) en daarboven zit de EQ voor de lage snelheid, draai die ook linksom dat is minimaal. Daarboven zit nog 3 potjes voor het linker kanaal in dezelfde volgorde. Rev. Volume, EQ lage snelheid, EQ hoge snelheid. Zet het volume potjes in het midden en draai de EQ regelaartjes linksom helemaal dicht. (Bij de HS B77 is dat rechtsom)